Nói về những kiêng kỵ của người xưa, có 1 câu rất nổi tiếng: “Đám cưới không tặng ô, chúc thọ không tặng thuốc, đám tang không đưa tiền phúng sau”, ý nghĩa là gì?
Ngay từ xa xưa, các cụ đề cao cách giao tiếp giữa người với người, giữa các tầng lớp với nhau. Bởi thế, mới có 1 câu thế này: ‘Đám cưới không tặng ô, chúc thọ không tặng thuốc, đám tang không đưa tiền phúng sau’, những câu này có ý nghĩa thế nào?
Đám cưới không tặng ô
Bản thân ô là một loại vật dụng cần thiết hàng ngày dùng để che nắng, che mưa. Nhưng tại sao chúng ta không thể tặng ô trong đám cưới? Thực ra nguyên nhân rất đơn giản, vì trong tiếng Hán, “ô” và “tán” là từ đồng âm, còn “tán” mang nghĩa là chia ly, không may mắn.
Như chúng ta đã biết, hôn nhân là ưu tiên hàng đầu trong cuộc đời mỗi người. Trong đám cưới, họ hàng, bạn bè, làng xóm sẽ chúc phúc cho đôi tân lang tân nương bằng nhiều lời tốt đẹp. Nếu bạn tặng một chiếc ô như một món quà, sẽ khiến cặp đôi hiểu lầm rằng bạn đang nguyền rủa cuộc hôn nhân của họ và mong họ sẽ tan rã càng sớm càng tốt. Do vậy, đây là món quà kiêng kỵ nhất trong đám cưới.
Chúc thọ không tặng thuốc
Từ xa xưa đến nay, có truyền thống chúc thọ cho người cao tuổi ở khắp mọi miền, thường là sinh nhật lần thứ 60, 70, 80 và 90. Vì là lễ chúc thọ nên việc chuẩn bị một bữa tiệc và mời các thành viên trong gia đình, họ hàng, hàng xóm thân thiết và bạn bè đến quây quần bên nhau là điều không thể tránh khỏi.
Con, cháu,… có thể tặng quà sinh nhật tuổi sao bằng nhiều cách như vàng, ngọc, quần áo, hoa, bánh… nhưng thứ duy nhất không thể không tặng là thuốc lá. Thuốc lá dù cao cấp đến đâu cũng không thể là quà tặng.
Bởi vì trong tiếng Hán, “yếu hầu” và “thuốc lá” là từ đồng âm, từ “yết hầu” chỉ “khói” và “yết hầu” là từ đồng âm. Không thể chúc người lớn tuổi nuốt hơi thở của họ càng sớm càng tốt. Vào ngày mừng thọ, việc gửi thuốc lá cho người lớn tuổi rất xui xẻo, ý muốn ám chỉ họ nhanh chóng ra đi.
Đám tang không đưa tiền phúng sau
Lo việc tang ma là chuyện đại sự, gồm có rất nhiều quy củ, vì vậy tặng lễ cũng không được tùy ý quá mức, nhất là phải chú ý thời điểm. Trong tình huống bình thường, chẳng hạn đám cưới, mừng thọ, chúng ta có thể bổ sung tiền biếu sau cũng được, chủ nhà cũng sẽ không để ý những chuyện đó.
Nhưng tang sự thì không thể như vậy, bởi vì người xưa cho rằng làm như vậy, thứ nhất là trái quy củ, mất lễ tiết, làm người nhà không vui. Thứ hai, tang sự đối với chủ nhà là một chuyện vô cùng đau buồn, nếu chúng ta sau đó mới bổ sung tiền phúng thì sẽ làm gợi lại vết thương trong lòng họ lần nữa. Sinh lão bệnh tử là quy luật tự nhiên, nhà nào cũng đều sẽ gặp phải tình huống như vậy, cho nên rất ít người nào vì chuyện tiền phúng điếu mà làm mất lòng người khác.